Σε γκέτο μετατρέπονται σταδιακά πέντε γειτονιές του κέντρου της Αθήνας σύμφωνα με έρευνα επιστημονικής ομάδας του Παντείου, η οποία διεξήχθη στις πλατείες Θεάτρου, Κοτζιά, Βάθης, Αγίου Κωνσταντίνου και Βικτωρίας το προηγούμενο καλοκαίρι. Τα πορίσματα της έρευνας είναι αποκαλυπτικά: ενώ οι συγκεκριμένες περιοχές δεν μπορούν ακόμη να χαρακτηριστούν ως γκέτο, πολλά είναι τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν ότι θα μετατραπούν σε γκέτο εάν δεν υπάρξει οργανωμένη παρέμβαση της πολιτείας και της κοινωνίας.

«Αφορμή για την έρευνα στάθηκε η άποψη που ακούγεται συχνά ανάμεσα στον κόσμο, ότι το κέντρο της Αθήνας έχει γίνει γκέτο. Προσπαθήσαμε να εξετάσουμε αν η πραγματικότητα ανταποκρίνεται στον επιστημονικό ορισμό του όρου», σχολιάζει στην «Κ» η Χριστίνα Ζαραφωνίτου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστήμιου και επιστημονική υπεύθυνη της έρευνας. Και στις πέντε πλατείες είναι ιδιαίτερα έντονο το πρόβλημα της εγκληματικότητας. Το 90 - 95% των ερωτηθέντων αναφέρουν κλοπές στον δρόμο και χρήση ναρκωτικών ως τα συχνότερα συμβάντα. Σε υψηλά επίπεδα (65 - 75%) αναφέρονται οι διαρρήξεις σπιτιών, καταστημάτων και αυτοκινήτων. Ολοι οι Ελληνες ερωτηθέντες (100%) εκτιμούν ότι υπάρχει υψηλή συγκέντρωση αλλοδαπών, ενώ το 70 - 85% αυτών θεωρούν ότι οι ίδιοι αποτελούν τη μειονότητα στις περιοχές τους.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι οι αλλοδαποί δεν επιδεικνύουν ανοχή μεταξύ τους, αλλά ούτε και με τους Ελληνες. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες αισθάνονται ανασφαλείς και χαρακτηρίζουν αναποτελεσματικά τα μέτρα της αστυνομίας. Είναι επόμενο λοιπόν οι περισσότεροι από αυτούς να έχουν λάβει, όπως δηλώνουν, μέτρα ασφάλειας και αυτοπροστασίας: Συναγερμοί, κλειδαριές και πόρτες ασφαλείας, κάμερες ασφαλείας, ρολά, αποφυγή κυκλοφορίας στον δρόμο με τιμαλφή, αλλά και κατοχή όπλων όπως πιστόλια, σπρέι πιπεριού, μαχαίρια, λοστοί κ.ά.

Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας ο ορισμός μιας περιοχής ως γκέτο προϋποθέτει την ταυτόχρονη ύπαρξη των εξής στοιχείων: Υψηλή συγκέντρωση μειονότητας σε αστική περιοχή που εμφανίζει υπερπληθυσμό (μια συγκεκριμένη μειονοτική ομάδα κυριαρχεί στατιστικά). Οι μειονοτικοί πληθυσμοί ζουν σε συνθήκες απομόνωσης και κοινωνικής αποδιοργάνωσης, δηλαδή με έντονα κοινωνικά προβλήματα. Η μειονοτική ομάδα αντιμετωπίζεται ως κατώτερη και ξένη από την υπόλοιπη κοινωνία, ενώ η απουσία του κράτους συμβάλλει στη δημιουργία αυτών των εντυπώσεων.

Η απουσία μιας κυρίαρχης μειονοτικής ομάδας, καθώς και η μη ύπαρξη σαφούς διαχωρισμού του μειονοτικού πληθυσμού από τις λοιπές ομάδες αποτελούν τους σπουδαιότερους λόγους για τους οποίους οι πέντε γειτονιές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως γκέτο.

Απαραίτητη η κρατική παρέμβαση

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, ακόμα και αν δεν επιβεβαιώνεται η ύπαρξη γκέτο, με την επιστημονική ερμηνεία του όρου, ωστόσο έχουν διαπιστωθεί οι συνθήκες που θα χαρακτήριζαν τις εν λόγω περιοχές ως «μεταβατικές» προς αυτήν την κατεύθυνση. Κρίνεται, συνεπώς, απαραίτητη η άμεση κρατική παρέμβαση, καθώς και η δραστηριοποίηση της τοπικής κοινωνίας για την ανάληψη κατάλληλων πρωτοβουλιών, ώστε το κέντρο της Αθήνας να μη μετατραπεί τελικά σε γκέτο. «Αλλωστε, οι έως τώρα έρευνές μας για την εγκληματικότητα και την ανασφάλεια στις κεντρικές περιοχές και την περιφέρεια της πρωτεύουσας έχουν αναδείξει τις διαστάσεις ενός σοβαρού προβλήματος που απαιτεί άμεσο επιστημονικό σχεδιασμό της αντιμετώπισής του σε επίπεδο βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων και πολιτικών, οι οποίες θα αναχαιτίσουν την περαιτέρω υποβάθμιση, ενώ παράλληλα θα ενθαρρύνουν την αναβάθμιση του κέντρου της πόλης», καταλήγει το πόρισμα της έρευνας.

Την ερευνητική ομάδα της κ. Ζαραφωνίτου αποτέλεσαν οι: Γεωργαλλής Ανδρέας, Γεωργόπουλος Χριστόφορος, Μουσχή Δανάη, Τάτση Χριστίνα, Χρυσοχόου Ελένη, μεταπτυχιακοί φοιτητές ΠΜΣ Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου. Η ερευνητική ομάδα εργάστηκε σε δύο στάδια: Με επιτόπια παρατήρηση χαρακτηριστικών και δραστηριοτήτων στις πλατείες του κέντρου και με 100 προσωπικές συνεντεύξεις Ελλήνων κατοίκων και καταστηματαρχών των περιοχών αυτών.

ΠΗΓΗ