«Γιατί δοκίμασα ναρκωτικά; Ηθελα να ανήκω σε μια ομάδα, να νιώθω σημαντικός. Γύρω στα 14 δοκίμασα πρώτη φορά κάνναβη. Είχα φόβους και η κάνναβη ήταν το τέλειο αναισθητικό. Μετά από 8 μήνες έκανα χρήση άλλης ουσίας. Ηθελα κάτι να με εξιτάρει, να μου καλύπτει τα κενά. Μέσα σ' ένα χρόνο σταμάτησε να φαίνεται ωραίο. Ενιωθα μοναξιά, ήθελα κάθε μέρα, όλη μέρα, να κάνω μόνο χρήση. Εβλεπα τους φίλους από το γυμνάσιο να προχωρούν κι εγώ έμενα στάσιμος. Το χόρτο μπορεί να είναι φαινομενικά "αθώο" και στη μόδα, αλλά είναι ύπουλο, έχω χάσει φίλους απ' αυτό και παραλίγο να έχανα και τον εαυτό μου. Τον τελευταίο χρόνο πριν μπω στην κοινότητα έβλεπα να μου συμβαίνουν άσχημα πράγματα, μετά από χρήση είχα ένα άσχημο ατύχημα, παραλίγο να μείνω παράλυτος. Δεν πεθαίνει κάποιος μόνο από υπερβολική χρήση, πεθαίνει με πολλούς τρόπους εξαιτίας των ναρκωτικών».
Στέλιος.
«Το πρόβλημα δεν είναι αν θα πάρεις πρώτα χασίσι, ηρωίνη ή χάπια. Δεν έχει σημασία, το ένα φέρνει το άλλο. Το σίγουρο είναι ότι αργά ή γρήγορα θα έρθουν όλα».
Θανάσης.
«Ξεκίνησα στα 13 με κάνναβη, τα περισσότερα χρόνια τα πέρασα στην ηρωίνη. Παράτησα το σχολείο εξαιτίας της χρήσης στην τρίτη γυμνασίου. "Εχανα φως". Κλειδωνόμουν σ' ένα σπίτι για μέρες κι έκανα μόνο χρήση. Οι "φίλοι" της πιάτσας από ένα σημείο και μετά κοιτάζαμε πώς θα εκμεταλλευτούμε ο ένας τον άλλο, πώς θα ρίξουμε ο ένας τον άλλο για να εξασφαλίσουμε τη δόση. Χρήση σημαίνει αβάσταχτη μοναξιά».
Παναγιώτης.
Κάνε το βήμα για την απεξάρτηση.
Η συνάντηση με τον Στέλιο από τη Μυτιλήνη, τον Παναγιώτη από τη Λιβαδειά και τον Θανάση από την Αθήνα, περίπου 20 χρονώ ο καθένας τους, έγινε στο θεραπευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ «ΣΤΡΟΦΗ». Η κουβέντα ξεκίνησε περιγράφοντας πώς η χρήση ναρκωτικών γίνεται τρόπος ζωής, πώς η ουσία γίνεται το επίκεντρο, θυσιάζοντας στο βωμό της οποιαδήποτε ανάγκη, σχέση, δραστηριότητα. Ομως ο στόχος της συζήτησης δεν είναι αυτός. Γιατί «το πόσο χάλια μπορεί να γίνει κάποιος με τα ναρκωτικά μπορεί να πάει μέχρι την Ομόνοια και να το δει - λέει ο Θανάσης. Το σημαντικότερο είναι το πώς είμαι τώρα, ποιος είμαι σήμερα. Κι αυτό είναι κάτι απ' την ψυχή μου, που έχω πονέσει πολύ και με πολύ κόπο το 'χω αλλάξει. Δε το χαρίζω στον οποιοδήποτε, θα το δώσω εκεί που θα το εκτιμήσουν. Για να κάνει έστω κι ένας το βήμα. Η απεξάρτηση δεν είναι κάτι άπιαστο». «Εχω χάσει πολλούς φίλους, έχω πονέσει και δεν το θέλω για κανένα. Εχουν χαθεί πολλοί. Μη χαθείς κι εσύ», λέει ο Παναγιώτης.
Βέβαια τα εμπόδια προς την αναγέννηση - όπως χαρακτήρισε την απεξάρτηση ο Στέλιος - πολλά, καθώς η άγνοια κυριαρχεί, το ίδιο και οι προκαταλήψεις, ενώ τα προβλήματα είναι ακόμη περισσότερα για όσους ζουν στην επαρχία, αφού «στεγνά» προγράμματα δεν υπάρχουν σε όλους τους νομούς για να καλύπτονται οι ανάγκες της χώρας. «Δεν είναι εύκολο να ταξιδέψεις 12 ώρες από τη Μυτιλήνη και να έρθεις στην Αθήνα, στο άγνωστο. Είναι τεράστιο άλμα για μια οικογένεια. Το 2007 άνοιξε ένας συμβουλευτικός σταθμός για εφήβους του ΚΕΘΕΑ στη Μυτιλήνη. Μέχρι τότε δεν υπήρχε τίποτα στο νησί. Θεωρούσαν ότι για να πας στο πρόγραμμα πρέπει να είσαι ένα βήμα πριν το θάνατο. Υπάρχουν προκαταλήψεις ότι πας και σε δένουν ψυχίατροι, σου κάνουν ηλεκτροσόκ ή σου δίνουν ηρεμιστικά! Η οικογένειά μου είναι ο κύριος παράγοντας που αποφάσισα να κάνω απεξάρτηση τόσο νωρίς και ότι υπήρχε ο συμβουλευτικός σταθμός να μας δώσει μια κατεύθυνση, διαφορετικά θα μπορούσα να το κάνω στα 30 μου χάνοντας πολλά παραγωγικά χρόνια ή να μην το κάνω ποτέ».
Δίνομαι, ανοίγομαι, διεκδικώ και απαιτώ
Στη Λιβαδειά, όπως επιβεβαιώνει και ο Παναγιώτης, «το μόνο που υπάρχει είναι πρόγραμμα χορήγησης υποκαταστάτων του ΟΚΑΝΑ και λόγω ηλικίας - ήμουν ανήλικος - δε με δέχτηκαν. Ηθελα να κάνω κάτι. Ο υπεύθυνος στο συμβουλευτικό σταθμό του ΟΚΑΝΑ μου έδειξε ένα βίντεο με παιδιά από προγράμματα του ΚΕΘΕΑ. Είδα ωραία πράγματα, με συγκίνησαν η "κραυγή", οι αγκαλιές, τα χαμόγελα. Εβαλα τον πρώτο στόχο: 10 μέρες θα πάω σε μια κοινότητα. Ηρθα στη "ΣΤΡΟΦΗ". Ηταν κάτι ξεχωριστό, ένιωσα ότι με καταλαβαίνουν, δε με εκμεταλλεύονται, δε με κοροϊδεύουν. Σιγά σιγά έφυγαν οι δυσκολίες και στον ύπνο, που ξυπνούσα και σκεφτόμουν τη χρήση. Σε 10 μέρες έφυγε και ο πόνος από το στερητικό σύνδρομο, είναι σαν βαριά τεμπελιά με πόνο, άρχισα να περπατάω και να μην πονούν τα πόδια μου. Στην κοινότητα, μου είπα θα "παρατήσω την πιάτσα μου". Αφησα στην άκρη τις κλεψιές, τις πονηριές. Εχω ακόμα μέσα μου απ' την πιάτσα, αλλά όταν πάει να με κυριαρχήσει έχω μάθει να την πατάω κάτω. Εχω αλλάξει τρόπο ζωής. Βάζω στόχους, κάνω σχέσεις, πιστεύω στον εαυτό μου, κερδίζω ανθρώπους και όνειρα. Τότε τα έκανα όλα με τις ουσίες, τώρα με φίλους. Δίνομαι, ανοίγομαι, ό,τι νιώθω το λέω και δεν το κουκουλώνω, απαιτώ και διεκδικώ για τη ζωή μου».
«Η μάνα μου, λέει ο Στέλιος, κατάλαβε ότι κάνω χρήση όταν άρχισα να αλλάζω παρέες, να αφήνω τις προπονήσεις, να μην είμαι συνεπής, να είμαι απόμακρος. Προσπάθησα να το κρύψω, να το αρνηθώ, να το δικαιολογήσω και τέλος με κάθε τρόπο να την πείσω ότι αυτό που κάνω δεν είναι φάουλ. Μετά έφτασε στο σημείο να μου πει φύγε όπως είσαι από το σπίτι ή μένεις κι αλλάζεις. Αυτό με ξεβόλευε. Είναι σκληρή αγάπη που όμως σε βοηθάει. Εξαιτίας της μάνας μου είμαι εδώ. Οταν πατάς στο πρόγραμμα για πρώτη φορά, στην αρχή παραξενεύεσαι, τους κοιτάς με μισό μάτι, ακούς για νοιάξιμο, αλληλεγγύη, λέξεις ξεχασμένες, πολύ καλές για να είναι αληθινές, από ανθρώπους που σε ξέρουν λίγες μέρες. Μου ήταν δύσκολο να πιστέψω αυτό που γίνεται. Μετά από 13 μήνες στο πρόγραμμα, ο πρώτος στόχος που βάζω είναι να τελειώσω το Λύκειο, να ασχοληθώ πάλι με τον αθλητισμό».
Το θέμα είναι να 'σαι ελεύθερος
«Το θέμα είναι να αλλάξεις, να είσαι ελεύθερος. Συνολικά μου πήρε δύο χρόνια να με βρω. Στην κοινότητα πάντα είναι κάποιος εδώ για σένα που καταλαβαίνει πριν το πεις ότι χρειάζεσαι βοήθεια. Στην αρχή δε θες να έρθεις και μετά δε θες να φύγεις. Ξαναπιάνεις το νήμα της ζωής σου, βλέπεις παιδιά που έχουν τελειώσει την κοινότητα και βοηθούν το προσωπικό, με αυτό τον τρόπο δίνεις ένα κομμάτι πίσω. Οταν μπήκα στην κοινότητα δεν πίστευα ότι θα φτάσω εδώ που έφτασα. Ομως η απεξάρτηση δεν είναι κάτι άπιαστο», λέει ο Θανάσης και αναφερόμενος στην προκατάληψη γύρω από τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ότι είναι δύσκολα ή αυστηρά, απαντάει: «Σίγουρα όταν κάνεις ό,τι σου 'ρχεται και μετά πρέπει να ακολουθήσεις κάποιους κανόνες σου φαίνεται ασφυκτικό, αλλά είναι μόνο στην αρχή. Πρέπει να ξεμάθεις, όταν δεν έχεις πρόγραμμα στη ζωή σου, οργάνωση, κανέναν περιορισμό και δύο περιορισμούς να σου βάλουν πολύ θα σου φαίνεται. Στην κοινότητα στην αρχή έχεις 10 περιορισμούς, για να μπορείς στη συνέχεια να έχεις 5 και στο τέλος να μπορείς να επιλέγεις εσύ τα όρια. Με τον καιρό αφήνεις πίσω σου τις "αξίες" της πιάτσας, το "δεν βλέπω, δεν ακούω, δε μιλάω", δηλαδή αδιαφορώ για όλα, για τον δίπλα μου, νοιάζομαι μόνο για τη χρήση. Οσα παιδιά είναι στη χρήση, να έρθουν σ' ένα πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ, να πάρουν το ρίσκο και να εμπιστευτούν αυτό που θα δουν μπροστά τους, να ζητήσουν όσα έχουν ανάγκη, να μην τα παρατήσουν με την πρώτη».
- Το θεραπευτικό πρόγραμμα «ΣΤΡΟΦΗ» είναι δωρεάν, χωρίς λίστες αναμονής και απευθύνεται σε εφήβους και ενήλικες έως 21 ετών και στις οικογένειές τους. Διαθέτει ξενώνα για τους εφήβους που προέρχονται από την επαρχία ή στερούνται οικογενειακής υποστήριξης. Ξενώνας φιλοξενίας υπάρχει και για τους γονείς. Δε χορηγούνται υποκατάστατα ή φάρμακα. Η απεξάρτηση συντελείται μέσα από ένα πρόγραμμα ποικίλων ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων, θεραπευτικών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών, αθλητικών κ.ά. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210-8822122.
Ελένη ΤΖΙΒΡΑ
